ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΑΣΤΗΛΩΜΑΤΑ: ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΕΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΕΣΚΟΤΩΘΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΑΡΚΟΣ

Η απόφαση

‘’...Bλέποντες τόν εαυτόν μας, τό στράτευμα καί τούς πολίτας, εν γένει μικρούς καί μεγάλους παρ ελπίδα εστερημένους από όλα τά κατεπείγοντα αναγκαία τής ζωής πρό 40 ημέρας καί ότι επληρώσαμεν τά χρέη μας ως πιστοί στρατιώται τής πατρίδος εις στενήν πολιορκίαν ταύτην καί ότι, εάν μίαν ημέραν υπομείνωμεν περισσότερον, θέλομεν αποθάνει όρθιοι εις τούς δρόμους όλοι.. Θεωρούντες εκ τού άλλου ότι μάς εξέλιπεν κάθε ελπίς βοηθείας καί προμηθείας τόσον από τήν θάλασσαν καθώς καί από τήν ξηράν, ώστε νά δυνηθώμεν νά βαστάξωμεν, ενώ ευρισκόμεθα νικηταί τού εχθρού, αποφασίσαμεν ομοφώνως: H έξοδος μας νά γίνη βράδυ εις τάς δύο ώρας τής νυκτός 10 Aπριλίου, ημέρα Σάββατον καί ξημερώνοντας τών Bαϊων, κατά τό εξής σχέδιον, ή ελθη ή δέν έλθη βοήθεια...

Eν Mισολογγίω 10 Aπριλίου 1826.‘’

Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2012

ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΕΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΕΣΚΟΤΩΘΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΑΡΚΟΣ

«Όντας ήρθε ο Σκόντρας Πασάς από τον τόπο του με δώδεκα χιλιάδες. Και ήρθε στα Τρίκαλα και έμασε και άλλους ντόπιους και έγιναν δέκα πέντε χιλιάδες Και έστειλε να προσκυνήσουν οι Καπεταναίοι όλοι. Και οι Καπεταναραίοι δεν το εδεχθήκανε κανένας να πάνε να προσκυνήσει. Και επήγαν και εχάλασαν του Στουρνάρα. Και έπειτα έστειλε να πάγη ο Καπετάν Καραϊσκάκης να τον προσκυνήσει που ήταν Καπετάνιος στα Άγραφα.

Ούτε και αυτός επήγε. Και εκίνησαν οι Τούρκοι και επήραν τα Άγραφα σβάρνα καίγοντας και ήλθανε στα Απινιανά και όθεν απεργούσαν δεν άφηναν τίποτε ούτε καλύβια και μοναστήρια και εκκλησίες, όλα τα έβαλαν φωτιά και έπειτα επήγαν μέσα στο Καρπενήσι και εστάθηκαν ένα μήνα και αμαζώχτηκαν οι Καπεταναρέοι και ήλθε και ο Μάρκος από το Μεσολόγγι με χίλιους Σουλιώτες.

Μαζώχτηκαν στη Ράχη στη Χελιδόνα και έγιναν οι ρωμαίοι χιλιάδες τέσσερις. Και εσηκώθη ο Καπετάν Μάρκος με τ' ασκέρι του και επήγανε στην φωτιάν και οι άλλοι ήταν απέξω, όπου φύλαγαν τις (στράτες) και ο Μάρκος ερίχτηκε μέσα με το σπαθί και εκόπηκαν Τούρκοι οχτακόσιοι πενήντα πάνω Ρωμαίγοι ουδέ έξι και λαβωμένοι είκοσι πέντε.

Και εκείνην την ημέρα την (που) επολέμησαν εσκοτώθη και ο Καπετάν Μάρκος. Το ασκέρι το Ρωμέικο εκρύωσε πολύ, ως τόσο ήταν φοβερός ο Καπετάνιος.»

Περιγραφή του Αγ. Βησσαρίωνος της Ιεράς μονής Τατάρνας για το θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη το έτος 1823.

‘’ Οι δε Μεσολογγίται εις όλον το διάστημα της πολιορκίας έδωκαν άπειρα δείγματα της καρτερίας και γενναιοψυχίας των , διότι ήταν εκ των πρώτων, όπου να ριψοκινδυνεύουν , οι πρώτοι εις τας μάχας και όπου ηρίστευον ελάμβαναν μόνοι σχεδόν και πάντοντε μέρος εις τας εξόδους , αφήνοντες κατά ταύτας τους πλειότερους νεκρούς και επέστρεφαν με τους περισσότερους τραυματίας. Εφύλαττον δε πάντοτε τας πλέον επικινδύνους θέσεις και ως πυροβολισταί εις τα κανονοστάσια και με τα τουφέκια εστέκοντο εις τας επάλξεις ’’ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΣΠΥΡΟΜΗΛΙΟΣ

'' Ζαρκαδοπαφίλια έλεγε τους Βαλτινούς γιατί φορούσανε πολλά και πλούσια αργυροχρυσωμένα στολίδια (χα’ι’μαλία , τσαπράζια , γατζούδια και τοκάδες) στα στήθια , στα ποδάρια , στο σελάχι κι’ απάνου στ’ άρματα μοιάζοντας με τα ζαρκάδια που τα ημέρωναν οι παλιοί Αρματωλοί και τα σέρνανε μαρτίνια στολισμένα με πολλά παφίλια '' - ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑ’Ι’ΣΚΑΚΗΣ

Ἡ πτώση, ἀλλὰ τί πτώση; τῶν Θερμοπυλῶν!

Ἡ πτώση, ἀλλὰ τί πτώση, τῆς Κωνσταντινούπολης!

Ἡ πτώση, ἀλλὰ τί πτώση, τοῦ Μεσολογγιοῦ!

Ὑπερέχουν σὲ χρέος, σὲ ρίγος, σὲ δέος, σὲ δίδαγμα, ἀπὸ κάθε ἐξορμητικὴ προσταγή, ἀπὸ κάθε νικητήρια ἰαχή, ὑπερέχουν τὸ «Μολὼν Λαβέ!» τοῦ Λεωνίδα, τὸ «τὸ δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὐτ' ἐμὸν ἐστίν, οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ. Κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καί, οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν» τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, τὸ «τὸ Κάστρο μας θέλεις; Τὰ κλειδιὰ του εἶναι κρεμασμένα στὰ κανόνια μας! Ἔλα νὰ τὰ πάρης!» τῆς Φρουρᾶς τοῦ Μεσολογγιοῦ πρὸς τὸν Ἰμπραήμ. Καὶ πρόσφατα τὸ μονοσύλλαβο «ὄχι!» τοῦ 1940.

Ζητείς φίλε μου, λεπτομερή περιγραφήν των εν ταις εσχάταις ημέραις συμβάντων εις εκείνη την εστίαν των ηρώων, το πολυπαθές Μεσολόγγιον. Αλλά διά τοιαύτην παράστασιν ούτε η γλώσσα έχει λέξεις, ούτε η φύσις χρώματα. Είναι το πρώτον θέαμα αφ’ όσα είδεν η οικουμένη μέχρΙ της σήμερον, και η ιστορία των απ΄ αρχής του κόσμου εθνων δεν έχει να παραστήση όμοιον τούτου περιβόητον μεγαλούργημα…

‘’Ιδιαιτέρως εμείς, οι απόγονοι των Ελεύθερων Πολιορκημένων, των ηρωικών μορφών της Εξόδου του Μεσολογγίου, οφείλουμε να μη σβήσουμε ποτέ το καντήλι που χύνει φως και φωτίζει, για να βλέπουν οι επερχόμενες γενεές και μάλιστα οι νέοι και οι νέες, τους ηρωισμούς των Εξοδιτών και τη θυσία τους. Οφείλουμε να διδάσκουμε τα παιδιά μας, να αναλύουμε τις ένδοξες σελίδες της ιστορίας του Μεσολογγίου, να τα αφυπνίζουμε, να τους εμπνέουμε τη φιλοπατρία, την ευσέβεια, το ποιος θα πρέπει να είναι ο νεοέλληνας, ο οποίος παίρνει τώρα τη σκυτάλη της πατρίδος και συνεχίζει την ένδοξο ιστορία μας.‘’

«Το Μισολόγγι είναι ο τόπος που κατάργησε την εκλογή και θέσπισε την απόφαση. Το τειχιό και η πέτρα, που απάνου της έσκασε κεραυνός γεννημένος από τη βίαιη κρούση των δυνάμεων του Μηδενός και του Είναι, και την όρισε κατοικία του ανθρώπου. Έξω από τα τείχη ευρίσκεται η ζωή, που πληρώνεται με την τιμή του θανάτου. Μέσα από τα τείχη ευρίσκεται ο θάνατος, που εξαργυρώνεται με την ατιμία της ζωής. Ούτε μέσα να μείνει κανείς ημπορεί, γιατί τον σκιάζει η ντροπή της σκλαβιάς, ούτε έξω βολεί να περάσει, γιατί τον βιάζει η απειλή του Άδη: "Εκείθε με τους αδερφούς, εδώθε με το Χάρο."

Στο Μισολόγγι άνθισε η πράξη της ζωής απάνου στην απόφαση του θανάτου.» Δημήτρης Λιαντίνης - "Χάσμα Σεισμού" (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)

‘’Και επεριμέναμεν οκτώ ημέρας τρώγοντες θαλάσια χόρτα, και πλέον δεν τα μεταείδαμεν (τα καράβια). Έφθασε να πεθαίνουν και από εκατόν και εκατόν πενήντα την ημέραν, ώστε όπου έμεναν και ανάθαφτοί, διότι οι άλλοι δεν είχαν δύναμιν να του θαφτούν.’’

‘’Δέν λυπούμεθα τόσον διά τον χαμόν του Μισολογγίου, διά τό οποίον εχύσαμεν τόσα αίματα, αλλά μας θλίβει πολύ περισσότερον ο χαμός του, όπου έγινε εις ένα καιρόν, που είχαμε καταστήσει τον εχθρόν εις τόσην αδυναμίαν, ώστε ήτον διόλου απελπισμένος’ διότι τρεις φορές όπου εκάμαμεν έφοδον απο το κάστρο του εκόψαμεν μέσα εις τες τάπιες περίπου απο δυο χιλιάδας... Η πείνα όμως το παρέδωσεν ‘’

Από τους μαρτυρικούς εκείνους αγώνες ,σαν από τη φωτιά τ’ ατσάλι, βγήκε ένας λαός καινούργιος , σαν να πρωτογεννήθηκε, λαός που δεν θα ξαναγεννηθεί πια στη γη την Ελληνική .

Το Μεσολόγγι είναι το στεφάνωμα των αγώνων των πριν από το Εικοσιένα Γιγάντων. Εκεί έδωσαν το καλό τους αντάμωμα κι’ αδερφώθηκαν οι Ελληνικές Παλικαριές και γνωριστήκανε και παραβγήκανε στον αγώνα τον Τρανό.

ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ( Χιμαριώτες , Σουλιώτες , Χορμοβίτες ) , ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΕΣ (Ασπροποταμίτες , Ζυγιώτες , Αγραφιώτες , Βαλτινοί , Ξηρομερίτες , Μεσολογγίτες , Αποκουρίτες , Κραβαρίτες , Λιδορικιώτες , Καρπενισιώτες) , ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ κι’ όλες οι κορφές της Ελληνικής Παληκαριάς , εκεί σμίξαν και κάμανε μια, Παληκαριά Μεγάλη.

Το φαινόμενο αυτό , όχι με της ιστορίας , όσο περισσότερο με της ανθρωπολογίας το φως μπορεί να εξηγηθεί.

Γιάννης Βλάχογιάννης

Ιδού, Κύριε Ζα’ί΄μη, η Συνέλευσις, ιδού Κολοκοτρώνη, ιδού Γκούρα, έπεσεν το Μεσολόγγιον διότι δεν ελάβατε πρόνοιαν, αλλ’ ενδόξος’ τα χρονικά των αιώνων αθανατίζουν την φρουράν του’ δεν ζητούσιν ατομικήν ύπαρξιν, αλλά φυλάττοντας τον όρκον ‘’ ή ελευθερία ή θάνατος ‘’, με τα ξίφη εις τα χείρας σπάζουν τας Τούρκικας φάλαγγας και σώζονται.

ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΣΠΥΡΟΜΗΛΙΟΣ

ΔΕΝ ΞΕΡΩ ‘ΓΩ ΝΑ ΤΣΑΚΑΩ ΤΗΝ ΜΕΣΗ Μ’ ‘’ και επέστρεψε στο Μεσολόγγι.

Ηθέλησε ο Όθων να διορίση να διορίση υπασπιστήν του αγωνιστή αμόλυντον από τους Τούρκους, απροσκύνητον Κλέφτη και ως τοιούτον υπέδειξαν εις αυτόν τον Μακρή.

Εκλήθη τότε και ήλθεν εις Αθήνας ο παλιός οπλαρχηγός, αλλ΄ όταν έμαθε δια ποίον λόγον τον εζητεί ο Βασιλεύς, εστεναχωρήθη πολύ, ηρνείτο και να παρουσιασθή καν.!!

Εις τους φίλους του τους ερωτώντας αυτόν διατί ηρνείτο τοιαύτην τιμητικήν θέσιν, απηντά σοβαρός και κατηφής: ‘’ ΔΕΝ ΞΕΡΩ ‘ΓΩ ΝΑ ΤΣΑΚΑΩ ΤΗΝ ΜΕΣΗ Μ’ ‘’ και επέστρεψε στο Μεσολόγγι.

‘’..Ούτε απομνημονεύματα άφησε, ούτε την τύχη νάχη Γραμματικό έναν Αινιανα, ένα Γαζή ή ένα Κασομούλη.Κι' ακόμα, μίλαγε λίγο κ' έγραφε ακόμα λιγώτερο, σε πέντε γράμματα του Αρχιστρατήγου του απαντούσε με ΕΝΑ..’’

ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΩΝ ΕΝΤΟΠΙΩΝ

‘‘ Όπως ο Αυγερινός διασκορπίζει στιλπνοτέρας τας αδαμαντίνους ακτίνας τουεν μέσω των άλλων αστέρων, εις ανήρ δια την περίνοιαν αυτού εν ταις βουλαίς, δια το αγνόν θάρρος, δια την ακιβδήλωτον μεγαλοφρωσύνην, δια το συναίσθημα το παρθενικόν της τιμής, φεγγοβολέι υπέρ πάντας ο Αθανάσιος Ραζηκότσικας.

Υψηλόν μάλλον και κομψόν είναι ως νεαράς καλλικάρπου ελαίας το ανάστημα του εικοσιπενταετούς πολεμιστού χαλυβδίνας εις τα κνήμας και τους βραχίονας και το σώμα όλον, ευρέα τα στέρνα και αδρόν τον τράχηλον τον μύστακα έχει πυκνόν , κόμη μακροτάτη καστανή καλύπτει τους ώμους αυτού, ως κρυστάλλινον είναι λείον το μέτωπο του το υψηλόν και διαυγείς λάμπουσιν εκ προσηνείας ,αλλά και αδιατρέπτου αποφάσεως , οι καστανοί οφθαλμοί του.’’

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΤΕΣ

“ Τας τοπικάς εξόδους διωργάνωναν και επεχείρουν προ πάντων Μεσολογγίται γνώσται του τόπου οδηγόν έχοντες τον αδελφόν του αρχηγού των Μεσολογγιτών Αθαν. Ραζηκότσικα Γιαννάκην μη γνωρίζοντα τι θα ειπή φόβος κατά την ομολογίαν των επιζησάντων.’’

Ν. Δ. Μακρή “Μεσολογγίται σελ. 70.’’

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΝ

Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2012

ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΕΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΕΣΚΟΤΩΘΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΑΡΚΟΣ