Εορτές Εξόδου
- Ο Πρώτος Εορτασμός
΄΄
Έχει πολύ ενδιαφέρον να μάθουμε πότε και προπαντός πως έγινε η πρώτη γιορτή της
εξόδου. Το γεγονός τούτου διαφεύγει από κατ’ έτος <<εόρτια>> και δεν είναι γνωστό στο ευρύ τουλάχιστον
κοινό. Τα στοιχεία μας τα διασώζει ο Κωστής Παλαμάς μαζί με τον έγκριτο
δικηγόρο του Μεσολογγίου Αναστάσιο Γιαννόπουλο, είχε την πρωτοβουλία του
επίσημου εορτασμού της εξόδου.
Πρώτος
είχε την ιδέα της ιδρύσεως του Ηρώου ο Καποδίστριας, ο οποίος την ημέρα της
απελευθέρωσης του Μεσολογγίου (2 Μαίου 1829) στην δοξολογία που εψάλη στην
Αίγινα είπε μεταξύ άλλων: ‘’ – η κυβέρνησις διερμηνεύσα τα αισθήματα των
Ελλήνων... διατάσσει. Να συλλεχθώσι τα..... λείψανα και να προσδιορισθή ο τόπος όπου πρέπει να εναποτεθούν. ‘’ (Μετά
την δολοφονία του Εθνομάρτυρα κυβερνήτη είχε βέβαια και τούτη η ιστορία την
περιπετειά της, αλλα αυτό δεν είναι του παρόντος.)
Ως
το 1859 λοιπόν, χρονιά που γεννήθηκε στην Πάτρα ο Κωστής Παλαμάς, δεν
γιορταζόταν η Έξοδος, αλλά ανεπίσημα γινόταν θρησκευτικό μνημόσυνο. Εκείνη την
χρονιά δηλαδή 33 χρόνια μετά την έξοδο, έγινε η πρώτη επίσημη γιορτή. Τότε ο
Γιαννόπουλος, γνωστός και από μια περίφημη βιβλιοθήκη που είχε, αλλά και ώς
εκδότης της εφημερίδας <<Ελληνικά
Χρονικά>>(προφανώς ο τίτλος εις μνήμη εκείνων του Μάγιερ) και ο Αντρέας
Παλαμάς, ένας άντρακλας, θεόρατος αλλά και <<παλαβός>> και συγγραφέας και ρήτορας και ποιητής και
δάσκαλος, πρωτοψάλτης στον Άγιο Παντελεήμονα
κ.λ.π , πήραν την απόφαση εντελώς
ιδιωτικά και αυτό έχει την σημασία
του, να οργανώσουν μια γιορτή για την επέτειο της Εξόδου το 1859.
Ο
Κωστής Παλαμάς γράφει: ‘’ Ο Ανδρέας Παλαμάς μουσοτραφής και εμπνευσμένος
δάσκαλος της βυζαντινής μουσικής. Συγκέντρωσε τους μαθητάς του, τους εφανέρωσε
τας λεπτομέρειας του σχεδίου... και περί ώραν 7 μ.μ. του Λαζάρου... ωμίλησεν
από του εξώστου της οικίας προς το πλήθος περί της αγιότητος της ημέρας... .
Μετά την ομιλία με τα αναμμένα κερία ανά χείρας ετράπησαν την άγουσαν προς το
Ηρώων, όπου ο κλήρος έψαλεν επινμημόσυνον δέησιν.. ‘’.
Γράφει
ο Μεσολογγίτης, επίσης Νικόλαος Χρυσόγελος στα <<Ελληνικά Χρονικά>>
(9/11 Απριλίου 1859) δημοσιεύτε σχετική είδηση, ότι: ‘’ Κατά τις 5 Απριλίου
1859 , ως προειδοποιήσαμεν, εγένετο παρά των αρμοδιών αρχών εγκριθέν και καθιερωθέν
μνημόσυνον κατά την έξοδο πεσόντων Μεσολογγιτών και λοιπών Ελλήνων. Οι πάντες
εβάδιζον σιωπηλοί.... Ωμίλησεν ο
Μητροπολίτης Θεόφιλος και ο Ανδρέας Παλαμάς. ‘’
Το
εντυπωσιακό είναι, επίσης, ότι την πρώτη εικόνα της εξόδου, που προηγήθηκε της
πρώτης ιερής πορείας προς το Ηρώο, φιλοτέχνησε ο προτοξάδελφος του Κώστή
Παλαμά, Ιωάννης, γιος του Σχολάρχη του Μεσολογγίου και αδελφού του πατέρα του
Κώστή, Μιχάλη Παλαμά. Στο σπίτι του Δημήτρη Παλαμά, αυτό που ξέρουμε σήμερα ώς
Παλαμέικο, μεγάλωσε, μετά την ορφάνια του στην Πάτρα ο Κώστής Παλαμάς. Η πρώτη
αυτή εικόνα της εξόδου κατά μαρτυρία του ποιητή, ήταν πάντοτε κρεμασμένη στην
μεγάλη σάλα του Παλαμέικου.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 24
ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1994
